Świat rozwija się obecnie w tempie, które jest ewenementem jeśli spojrzeć na całą historię dziejów. Dynamiczne zmiany zachodzą w niemal każdej dziedzinie życia. Obejmują one również myślenie o wychowaniu i edukacji młodych ludzi oraz metodologię pracy dydaktyczno- wychowawczej.
Zmiany te muszą mieć charakter trwały. Ich celem powinno być umożliwienie dziecku rozwoju pełni potencjalnych możliwości i umiejętności już od wczesnego dzieciństwa. Powinny one także uwzględniać szanse i zagrożenia dla rozwoju oraz funkcjonowania dziecka, jakie niesie współczesna rzeczywistość.
Czym jest GLOTTODYDAKTYKA?
Glottodydaktyka to system edukacji językowej i matematycznej dzieci opracowany przez profesora Bronisława Rocławskiego. Jest on ukierunkowany przede wszystkim na dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Pierwszy eksperyment, w którym zawarte były propozycje badawcze profesora Rocławskiego miał miejsce w Przedszkolu 34 w Gdańsku, w roku szkolnym 1976/77.
Opracowany system odwołuje się do konkretnej wiedzy lingwistycznej, psychologicznej, pedagogicznej i medycznej. Oznacza to, że pozwala patrzeć na dziecko sposób globalny i na drodze planowania jego rozwoju uwzględnia wszystkie jego potrzeby. W tym kontekście, bardzo istotne jest właściwe kształcenie oraz przygotowanie nauczycieli do pracy z dziećmi i czynnik ten został w ramach koncepcji ujęty.
W Glottodydaktyce nauka pisania towarzyszy nauce czytania. Muszą one jednak być poprzedzone okresem przygotowawczym. Jego długość jest różna i zależy od potrzeb dziecka. Wczesne rozpoczęcie działań przygotowawczych niesie ze sobą szereg korzyści. Podnosi m.in. szanse na wykrycie czynników mogących stanowić utrudnienia na drodze do osiągnięcia sprawności w czytaniu i pisaniu. W etapie przygotowawczym dzieci bawią się od razu całym zestawem liter (klocki LOGO), używając ich najpierw do budowania wież i konstrukcji, a później dopiero do rozpoznawania i nazywania zapisanych na nich znaków. W tym etapie uczą się również wiązania świata głosek ze światem liter oraz doskonalą niezbędny dla prawidłowego opanowania czytania proces syntezy i niezbędny dla prawidłowego pisania proces analizy.
Podział liter
W Glottodydaktyce mamy do czynienie z podziałem liter na podstawowe i nie podstawowe – czarne i czerwone. Znacznie ułatwia to naukę poprawnego czytania i pisania.
Litery podstawowe i nie podstawowe:
- ułatwiają czytanie wyrazów zapisanych z użyciem tych liter- czytanie bez błędów ortofonicznych ( a poprawna wymowa wyrazów jest podstawą nauki ortografii),
- ułatwiają naukę ortografii – występowanie liter podstawowych i niepodstawowych jest związane z występowaniem głosek oznaczonych dwiema lub więcej literami.
Litery podstawowe to takie, które oznaczają tylko jedną, łatwą ortograficznie głoskę. Do tej grupy należy 36 liter:
- a,ą,b,c,ch,cz,ć,d,dz,dź,dż,e,ę,f,g,i,j,k,l,ł,m,n,ń,o,p,r,s,sz,ś,t,u,w,y,z,ż,ź.
Litery niepodstawowe to takie które oznaczają dwie lub więcej głosek lub grup głosek (trudnych ortograficznie):
- ą,b,c,ci,cz,ć,d,dz,dzi,dź,dż,ę,g,h,i,k,n,ni,ó,rz,s,si,ś,u,w,y,z,zi,ź,ż.
Trudność ortograficzna jest wówczas, gdy jedna głoska jest oznaczona dwiema lub więcej literami. Litery podstawowe i niepodstawowe mają pomóc w zapisaniu takich wyrazów, które są trudne, gdyż ich pisowni nie można ustalić odwołując się do reguły ortograficznej.
Jeżeli jako przykład użyjemy wyrazu „chusteczka”, to wiedząc, że składa się on wyłącznie z liter podstawowych, rozwiązujemy wszystkie problemy ortograficzne w nim zawarte. Wyraz „chusteczka” staje się wyrazem prostym do zapisania.
Nauka czytania i „technika ślizgania”
Ważnym narzędziem w Glottodydaktyce jest tzw. „technika ślizgania”. Już w pierwszych próbach czytania prowadzi ona dziecko do czytania płynnego i dojrzałego. Dzieci potrafią „ślizgać się” po literach dlatego, że w etapie przygotowawczym opanowały umiejętność syntezowania wyrazów z głosek. Bawiąc się literami, poznały je tak dobrze, że bez problemu potrafią podstawić pod literę właściwą głoskę. Dzięki tej metodzie dzieci szybko nabierają wprawy w czytaniu.
Nauka pisania
Nauka pisania jest znacznie trudniejsza niż nauka czytania. Sukces graficzny i ortograficzny jest tutaj uwarunkowany przez otrzymanie właściwych wskazówek na wczesnym etapie edukacji oraz dojrzałością i gotowością aparatu ruchu do podjęcia nauki pisania.
Glottodydaktyka zwraca uwagę na dobór właściwego narzędzia pisarskiego oraz sposób jego trzymania. Uczy miękkości i płynności w pisaniu zwracając uwagę na kształtowania właściwego napięcia podczas trzymania narzędzia pisarskiego. Kładzie nacisk na cechy dystynktywne liter, punkt wejścia i drogę kreślenia litery. Dzieci zaczynają kreślić litery bardzo wcześnie.
Glottodydaktyka pozwala uczniom na samodzielne odkrywanie zasad ortograficznych w oparciu o zdobytą wcześniej wiedzę o języku i umiejętność wiązania świata głosek ze światem liter. „Uczeń, który odkrył zasady, które mówią o użyciu litery rz, wie, że jedna z zasad mówi o użyciu litery rz, gdy w wyrazie jest głoska ż po spółgłoskach, a druga mówi o użyciu litery rz, gdy w wyrazie jest głoska sz po spółgłoskach (…) Uczniowie odkryli w czasie zabaw ortograficznych, że spółgłoska sz, gdy jest po spółgłoskach, to jest zapisywana dwiema literami z trzech możliwych. Po spółgłoskach do zapisania głoski sz nie używa się litery ż. Litera rz występuje wtedy, gdy głoska sz jest po spółgłosce p, t, k, ch (przód, pieprz, trzask, mistrz, krzak, iskrzyć, chrzan, chrzest). Trzeba pamiętać o sporej grupie wyjątków: pszenica, pszczoła, kształt itd. Po pozostałych spółgłoskach głoskę sz zapisujemy literą podstawową sz: msza, mszyce, marsz, orszak, olsza, mniejszy, fałsz, inszy, czynsz, plansza, tańszy, pańszczyzna, befsztyk, wszyscy, zszyć.”
Edukacja matematyczna
W zakresie edukacji matematycznej Glottodydaktyka pozwala dzieciom odróżnić świat liczebników, liczb i cyfr podążając właściwą sobie metodologią w nauczaniu matematyki. Wprowadzenie na raz wszystkich cyfr na klockach LOGO (o których więcej napiszę wkrótce) podczas swobodnej zabawy ułatwia kształtowanie pojęcia liczby na kolejnych etapach oraz wiązanie cyfry z liczbą. Zabawy matematyczne połączone są z edukacją w obszarach bliskich dziecku i stanowią element holistycznego nauczania.
Szerokie zastosowania Glottodydaktyki
Metoda profesora Rocławskiego sprawdza się jednak nie tylko jako kompletny system edukacyjny, który zabezpiecza dzieci przed doświadczeniem niepowodzeń szkolnych. Znajduje ona również swoje zastosowanie jako metoda terapeutyczna w pracy z dziećmi ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się czy z zaburzonym rozwojem mowy.
Klockami LOGO i dywanikami glottodydaktycznymi mogą bawić się już dwulatki, a nawet młodsze dzieci pod opieką dorosłych. Glottodydaktyka stanowi więc doskonałą stymulację rozwoju nawet bardzo małego dziecka. Stymulacja taka w postaci wspólnych zabaw z pewnością przełoży się na sprawne przygotowanie dziecka do czytania, pisania i liczenia oraz pozwoli mu osiągać sukcesy na ścieżkach edukacji.
Placówki wykorzystujące metodę profesora Rocławskiego
W Polsce istnieje wiele placówek przedszkolnych i szkolnych , które proponują Glottodydaktykę jako skuteczny system edukacji swoich uczniów. Jego efektywność i korzyści z niego płynące, potwierdzone są wieloletnimi badaniami naukowymi twórcy metody. Najwięcej szkół i Przedszkoli Glottodydaktycznych znajduje się w Warszawie i okolicach, Poznaniu oraz w Gdańsku. Istnieją jednak również placówki zlokalizowane w mniejszych miejscowościach, w tym na wsiach.
Zalety Glottodydaktyki doceniają już nie tylko dyrektorzy oraz nauczyciele pojedynczych szkół i przedszkoli. Dobrym przykładem to potwierdzającym jest projekt realizowany przez Jaworzno. W ostatnim roku, władze oświatowe tego miasta zdecydowały o przeszkoleniu całej kadry pedagogicznej z przedszkoli i edukacji wczesnoszkolnej. Oznacza to że już wkrótce będziemy mieć w Polsce pierwsze miasto wolne od niepowodzeń szkolnych, dzięki kompleksowemu stosowaniu Glottodydaktyki jako systemu edukacji dzieci młodszych.
Warto w tym miejscu wspomnieć również o Opolu. Właśnie powstały tam pierwsze placówki – przedszkole i szkoła, które od tego roku szkolnego wdrażają system prof. Rocławskiego. Są to Szkoła Podstawowa TAK im. Ireny Sendlerowej oraz Przedszkole TAK.
Czy warto sięgać po Glottodydaktykę?
Troska o rozwój dzieci i poszukiwanie nowatorskich i efektywnych metod edukacyjnych, które z sukcesem wspierać będą ten rozwój jest niezwykle ważnym zadaniem pedagogów i placówek edukacyjnych. Bardzo się cieszę, że coraz więcej szkół i przedszkoli sięga po Glottodydaktykę. Dziecko odnoszące sukces edukacyjny jest najlepszym dowodem jej skuteczności oraz celowości wdrażania w polskim systemie edukacyjnym.
Jak zostać glottodydaktykiem?
Aby zostać glottodydaktykiem i z powodzeniem stosować opisany system kształcenia w pracy pedagogicznej, terapeutycznej czy logopedycznej należy ukończyć certyfikowany kurs nadający kwalifikacje zawodowe organizowany przez ODN Moden w Gdańsku. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są pod adresem: http://www.odnmoden.pl/. Można też skorzystać ze szkolenia wstępnego, albo szkolenia rozwijającego praktyczne umiejętności prowadzonego we współpracy z Glottispolem przez Extra Klasę.
Jeśli jesteście Państwo zainteresowani tą metodą lub szkoleniem to zapraszam do kontaktu przez formularz i zadawania pytań w komentarzach.
Najnowsze komentarze